Türkiye'nin İlk Kadın Gök Bilimcisi Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan Kimdir? Hayatı ve Başarıları Neler?

Google, Türk astronom ve matematikçi Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan’a özel olarak “Doodle” hazırlayarak, Gökdoğan’ın 113. Yaş gününü kutlaması ile birlikte, Gökdoğan’ın başarılarıyla dolu öyküsü merak konusu oldu.

Türkiye’nin ilk kadın gök bilimcilerinden biri olarak adını tarihe yazdıran Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan’ın başarılarla dolu hayatı merak konusu olurken, Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan kim olduğu, çalışma hayatı gibi birçok konu araştırılan konular arasında yerini en başta aldı. Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan’ın Türk kadınlarına örnek olacak hayat hikayesi işte sizlerle...

Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan kim?

Türkiye’nin ilk kadın gök bilimcilerinden biri olarak adını tarihe yazdıran Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan, 1910 yılında İstanbul’da doğdu. Erenköy Kız Lisesi mezunu olan yatılı olarak okumuş olduğu liseden 1928 yılında mezun oldu. Liseden sonra devlet bursu kazanarak matematik-fizik lisansı yapmak için Fransa’ya giden Gökdoğan, Lyon Kız Lisesi’nde Fransızca eğitimi aldıktan sonra, Erkek Lisesine geçerek matematik ağırlıklı bir eğitim tamamladıktan sonra, 1932 yılında Lyon Üniversitesinden matematik lisansını tamamladı. 

1933 yılında da Paris Üniversitesi’nde fizik öğrenimi görmeye devam ederken, Paris Gözlemevi’nde staj yaptıktan sonra, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Enstitüsü’ne ilk Türk doçenti olarak atandı. 

1936’da Yüksek Mühendis Mektebi’ne (İstanbul Teknik Üniversitesi) müderris öğretmeni olarak atandı. Bu durumda da kurumun ilk kadın çalışanı olmuş oldu. 1937’de doktora tezini tamamlayan Gökdoğan, yapmış olduğu tez ile fakülte kayıtlarına “bir” numaralı tez olarak geçti. Nüzhet Gökdoğan 1938 yılında Mukbil Gökdoğan ile evlenerek, 1941 yılında kızı Gönül’ü 1946 yılında ise oğlu Ömer Can’ı dünyaya getirdi.

Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan 1940 yılında doçent unvanını aldı

1940 yılında doçent unvanı alan Gökdoğan, aynı dönemde William Marshall Smart’ın Spherical Astronomy adlı eseri Kürevî Astronomi adı ile Türkçe diline çevirdi. 1948 yılında ise profesör unvanın alarak, 1954’te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçilerek, Türkiye’nin ilk kadın dekanı oldu. 

1958 yılın dahil olmak üzere 22 yıl Astronomi Kürsüsü başkanlığı yaparak birçok araştırma programlarında görev alan Gökdoğan, 1978 yılında da  ikinci defa dekan olarak seçildi.

1980’de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevindeyken emekli oldu. Gökdoğan, 3 ders kitabı yazdı, 6 ders kitabı çevirdi ve 13 bilimsel makalesini yayımlayarak, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin kurulması için ilk atılan adımlarda büyük rol oynadı. Hayatı boyunca önemli işlere imza atan Nüzhet Gökdoğan, 24 Nisan 2003’te hayatını kaybederek, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda defnedildi.